دموکراسی و نحوه تاثیر آن در شکل گیری و کارکرد فضاهای عمومی شهری، نمونه موردی: میدان بهارستان تهران

نوع نظام سیاسی و نوع دموکراسی امروزه یکی از مسائل مهم هر جامعه است و امروزه نوع نگرش نظام سیاسی و میزان و جهت دموکراتیک بودن آن به موضوعی مهم و حساس بدل گشته است و می توان گفت که تفکر و تصمیمات هر نظام سیاسی بر تمام جنبه های حیات یک کشور تاثیرگذار خواهد بود و میزان دموکراتیزه بودن هر نظام سیاسی موجب تمایز و ایجاد موفقیت و یا عدم موفقیت کالبدی و کارکردی در جامعه خواهد شد. اساسا دموکراسی با دو رویکرد متفاوت قابل شناسایی است. رویکرد هستی شناختی که دموکراسی را به مثابه یک شیوه زیست و روش تفکر ذهن و ارتباط انسانی می داند، و رویکرد روش شناختی که دموکراسی را مشارکت سیاسی شهروندان می داند و منحصر به مشارکت در تصمیم گیری برای جابجایی مسالمت آمیز حاکمان می باشد. در رویکرد هستی شناختی بیان می شود که ارتباطات پویای انسانی و اجتماعی در فضای عمومی قابل بروز است و لازمه وجود فضای عمومی، دموکراسی و ارتباطات کلامی غیر اجبار آمیز می باشد. اما لازمه وجود دموکراسی نوع دوم، وجود پارلمان، احزاب و برگزاری انتخابات سیاسی است. هدف کلی از انجام این پژوهش، تاکید بر رویکرد هستی شناختی دموکراسی، رسیدن به مفهوم فضای عمومی دموکراتیک و به صورت خاص، میدان دموکراتیک می باشد. برای رسیدن به این هدف، پس از انتخاب، و بررسی هدفمند میادین حکومتی در کشورهای با نظام های سیاسی مختلف، برای سنجش میزان موفقیت کالبدی و کارکردی آن ها، شاخص هایی تدوین و معرفی شدند که عبارتند از: کاربری، اندازه قطعات پیرامون میدان، موقعیت بدنه، فضای سبز، شکل و گستردگی میدان، تناسبات، محصوریت و مردم واری، سیستم حرکت، ارتباطات و کفسازی، فعالیت ها. نمونه موردی این پژوهش "میدان بهارستان تهران" است که پس از مطالعه تحولات تاریخی و بررسی وضع موجود آن، و بیان اهمیت این میدان در ساختار سیاسی-اجتماعی تهران، به مقایسه متناظر شاخص های معرفی شده در میادین موفق سیاسی و میدان بهارستان پرداخته شد و تحلیل تطبیقی حاصل از این مطالعه موردی، نشان دهنده وجود مغایرت های کالبدی و کارکردی میدان بهارستان تهران نسبت به میادین موفق سیاسی دنیا می باشد. لذا با توجه به مسائل موجود، برای تبدیل میدان بهارستان به یک میدان دموکراتیک، بیانیه راهبردی تدوین و ارائه شده است.